Khói nhang có hại không?

Thắp hương là một hình ảnh đẹp trong văn hoá tâm linh

Trong nhiều thế kỷ, hương đã được sử dụng như một phần quan trọng của các nghi lễ tôn giáo trên nhiều nền văn hóa khác nhau. Mặc dù vậy, khi vấn đề về sức khoẻ của con người ngày càng được chú trọng, khói hương lại được liệt kê vào các chất không tốt, ảnh hưởng xấu đến cơ thể.

Lịch sự ra đời và sự gắn bó của hương trong văn hoá Việt Nam

Không ai biết việc sử dụng hương bắt đầu từ khi nào nhưng chắc chắn rằng chúng đã ra đời từ rất lâu. Lịch sử đầu tiên đề cập đến việc thắp hương là trong xã hội Ai Cập của thế kỷ 15 trước Công nguyên. Hương được cho là “hương thơm của các vị thần” và được đốt như một loại lễ vật tôn giáo.

Kể từ đó, hương trầm đã trở thành một phần của các nghi lễ tôn giáo ở nhiều nền văn hóa phương Tây và châu Á. Các khói từ đốt hương đã được cho là có ý nghĩa thiêng liên, như sự xuất hiện của thần linh hoặc là tấm lòng tôn kính mà những kẻ dưới dành cho bề trên. Trong Đạo giáo và Phật giáo, thắp hương theo truyền thống được sử dụng để thờ cúng tổ tiên và thần linh. Trong một số truyền thống Cơ đốc giáo, hương thường được sử dụng trong các buổi lễ nhà thờ và trong nhiều nghi thức tôn giáo khác nhau.

Ngoài việc đóng một vai trò trong các thực hành tôn giáo khác nhau, nhiều người sử dụng hương như một cách cải thiện chất lượng không khí trong nhà. Một cách sử dụng phổ biến khác của hương là tạo bầu không khí thư giãn trong quá trình tập yoga và thiền định.

Nhang được đốt như thế nào?

Để hiểu các thành phần khác nhau có trong khói hương, trước tiên chúng ta phải hiểu hương được làm bằng gì. Hương truyền thống được tạo ra bằng các nguyên liệu thực vật, chẳng hạn như các loại gỗ, thảo mộc, tinh dầu và nhựa khác nhau.

Hương có thể là đốt trực tiếp — thường ở dạng nhang hoặc hình nón — hoặc đốt gián tiếp. Hương đốt gián tiếp có thể ở dạng bột hoặc đốt trực tiếp từ nguyên liệu. Loại hương này được đốt bằng cách đặt nó lên trên bề mặt dễ bắt lửa, chẳng hạn như than củi hoặc than hồng rực.

Một vài loại nhang được làm từ nguyên liệu tự nhiên ra đời, thân thiện và an toàn hơn cho sức khoẻ con người

Khói hương có thể chứa các chất ô nhiễm có hại không?

Khi sự cháy xuất hiện, do là khói thuốc lá, khói hương, củi hoặc thậm chí là thực phẩm, chúng đều tạo ra sản phẩm ở dạng khí (khói). Khói được tạo ra trong quá trình đốt hương có thể là một nguồn chính gây ô nhiễm trong nhà vì nó tạo ra khí độc hại và các chất dạng hạt. Trên thực tế, nhiều loại khói hương được phát hiện có chứa chất gây ung thư tương tự như chất có trong khói thuốc lá. Loại chất ô nhiễm chính xác thải vào không khí phụ thuộc vào các hóa chất có trong hương được đốt. Tuy nhiên, một nghiên cứu đã kiểm tra 23 loại hương khác nhau cho thấy nồng độ các khí carbon monoxide (CO), nitric oxide (NO) và sulfur dioxide (SO2) có trong khói hương có thể đủ cao để ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Trong khói nhang có chứa nhiều bụi mịn, khí độc hại như CO, NO, SO2

Nghiên cứu tương tự cho thấy khói hương thải ra một lượng lớn các chất hạt mịn có thể khiến không khí trong nhà vượt quá Tiêu chuẩn Chất lượng Không khí Xung quanh Quốc gia của EPA Hoa Kỳ ( NAAQS ). Các tiêu chuẩn này được EPA tạo ra như một phần của Đạo luật Không khí Sạch để chống lại các chất ô nhiễm không khí được coi là có hại cho sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Hương thường được đốt trong không gian kín và ít thông gió nên các chất dạng hạt có thể tích tụ trong nhà theo thời gian. Nếu việc thắp hương diễn ra thường xuyên, nồng độ các hạt bụi ngày càng nhiều với mức nguy hiểm lớn.

Khói hương có hại cho phổi không?

Việc đốt hương có thể làm tăng hàm lượng hạt vật chất vào không khí. Những hạt bụi và hợp chất hóa học này rất nguy hiểm vì chúng đủ nhỏ để đi vào sâu bên trong của hệ hô hấp, thậm chí là vào tới phổi và máu.

Theo EPA , tiếp xúc với các chất dạng hạt có trong khói hương có liên quan đến bệnh hen suyễn, viêm phổi và thậm chí là ung thư. Trên thực tế, tiếp xúc lâu dài với khói hương có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đường hô hấp trên cũng như ung thư phổi.

Ngoài ra, hàm lượng carbon monoxide, formaldehyde và nitrous oxide được tìm thấy trong khói hương có thể gây viêm tế bào phổi, bệnh hen suyễn và các vấn đề hô hấp khác. Trẻ em và trẻ sơ sinh là đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi carbon monoxide và các chất ô nhiễm khác trong không khí vì cơ thể của chúng vẫn đang trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Carbon monoxide cũng có thể gây ra phản ứng bất lợi ở những người có bệnh tim.

Khói hương có hại như khói thuốc lá không?

Sự nguy hại của khói hương và khói thuốc lá là ngang nhau

Khói hương có hại như thế nào? Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy khói hương và khói thuốc lá có nhiều điểm tương đồng. Hai loại khói được phát hiện có độc tính tương tự và tạo ra các phản ứng gây đột biến tương tự trong các tế bào tiếp xúc với khói. Trong những điều kiện nhất định, khói hương thậm chí còn được phát hiện là độc hại ở nồng độ thấp hơn khói thuốc lá.

Mặc dù việc đưa ra kết luận chính xác rằng khói hương có hại cho sức khỏe hơn khói thuốc lá vẫn chưa thể thực hiện nhưng chắc chắn rằng, khói hương ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ con người, đặc biệt là khi được đốt trong không gian kín, nhỏ.

Một số lựa chọn thay thế cho việc thắp hương

Với những ảnh hưởng mà khói hương gây ra, việc hạn chế đốt hương là điều quan trọng và mang lại ý nghĩa lớn hơn cả. Trong trường hợp muốn loại bỏ các mùi hôi trong phòng, hãy nghĩ đến việc sử dụng các loại cây thơm, tinh dầu, hoa khô thay vì đốt hương. Trong trường hợp bắt buộc sử dụng, thì một số giải pháp dưới đây có thể giúp giảm sự tác động tiêu cực của khói hương đến sức khoẻ con người.

• Tăng cường lưu thông gió bằng cách mở cửa sổ, cửa ra vào để cải thiện luồng không khí trong phòng đang thắp hương.
• Sử dụng nhang làm từ các thành phần tự nhiên, có nguồn gốc thực vật, không thêm các hóa chất độc hại
• Sử dụng nhanh không khói hoặc ít khói
• Tránh đốt hương nhựa thông trên than củi. Khói từ than củi đang cháy có thể tạo ra các chất ô nhiễm không khí bổ sung như carbon monoxide
• Không nên đốt hương trong phòng có nhiều người, đặc biệt là có bệnh nhân phổi
• Máy lọc không khí và khói hương: Sử dụng máy lọc không khí trong nhà để hút khói có thể là một cách khác để giảm lượng chất ô nhiễm tích tụ trong nhà.

Đốt hương trong phòng cần sử dụng thêm máy lọc không khí để giảm thiểu các chất độc hại